De Sint Vituskerk

• 1872

De neogotische katholieke kerkenbouw in Nederland nam in de tweede helft van de 19e eeuw een hoge vlucht. Belangrijke spil hierin was architect Pierre Cuypers die in het hele land maar liefst zo’n zeventig nieuwe kerken ontwierp. Van de zeven die er in Friesland verrezen, was de Sint Vitus in Blauwhuis, ingewijd in 1872, de eerste.

De uitbundige weelde van deze driebeukige kruiskerk, met hoge voorstaande toren, is een heel ander verhaal dan de bescheiden eenvoud van de meeste Friese dorpskerken. Meer dan alleen een onderdak voor de eredienst is de Sint Vitus de enscenering van een overrompelende totaalervaring. Het exterieur pronkt met een rijke verzameling architectonische elementen en versieringen. Je ontdekt omlijste portieken, roos- en lancetvensters, opklimmende steunberen, geprofileerde sierlijsten en nog heel veel meer. Alles opgemetseld in baksteen, met spaarzaam gebruik van natuursteen voor constructieve delen. De vele dakvlakken zijn afgedekt met leien.

Ook het interieur is zeer de moeite waard. Cuypers liet niets aan het toeval over en hield de hele inrichting, inclusief meubilair, beeldhouw- en schilderkunst, in eigen hand. Het schone metselwerk, in contrasterende kleuren, is overkluisd met hoge kruisribgewelven. In de houten tongewelven, boven de dwarskapellen, ontdek je sierlijk geschilderde plantmotieven. Bijzonder is ook de afwisseling van slanke kolommen en gemetselde pijlers. Dit zogenaamde alternerende stelsel, ontleend aan de romaanse architectuur, was een manier om de drie traveeën in het middenschip te verbinden met de zes traveeën in de zijbeuken.

Voor informatie over rondleidingen kunt u telefonisch contact opnemen met de koster via 0515 53 20 25.