Schuilkerkje Doopsgezinden Pingjum

Dit kerkje is een van de weinig bewaard gebleven Schuilkerkjes uit de begintijd van de doperse beweging (1525). Het ligt verscholen achter een woonhuis, aan de hoofdstraat van het pittoreske, min of meer authentieke terpdorp Pingjum.

Oorspronkelijk kwamen de Wederdopers of Doopsgezinden bijeen in huiskamerverband of in schuren, meestal op afgelegen locaties. Maar vanaf 1579 (Unie van Utrecht) was vrijheid van geweten bij de wet geregeld. En hoewel werd gedoogd dat Doopsgezinden, ook wel Mennonieten genoemd, bijeen kwamen en iedereen wist waar de ‘vergaderruimten’ voor deze gelovigen waren, mochten de gebouwen niet zichtbaar zijn vanaf de openbare weg. Het halfronde bovenlicht boven de voordeur is een aanwijzing. Maar bijvoorbeeld de dakbedekking is ‘standaard’ uitgevoerd: zwart voor woonhuis, rood voor ‘schuur’ (= kerkruimte).

Tot en met 1986 hebben er diverse “restauraties” aan het gebouw plaats gevonden en tot 1980 heeft het gediend als vermaanhuis (Fermanje) voor de Doopsgezinde gemeente Pingjum/Witmarsum.

Het dagelijks onderhoud van het kerkje valt onder verantwoordelijkheid van de Stichting Menno Simons Doopsgezinde Monumenten Friesland. De juridische eigendom berust sinds 2017 bij de overkoepelende Stichting Noordelijke Vermaning (SNV).

Het feit dat Menno Simons (1496 -1561) zijn werk is begonnen in Pingjum, geeft dit monument meerwaarde. Het draagt dan ook zijn naam: “Menno’s Fermanje”.
Menno Simons was een belangrijk leider uit het begin van de doperse beweging. Weliswaar was hij eerst vicaris in de nabijgelegen Roomse Victoriuskerk, en later pastoor in de St Bonifatiuskerk in Witmarsum, maar al spoedig (1536) keerde hij Rome de rug toe en sloot zich aan bij de Doperse Beweging. Deze beweging, ontstond in 1525 in Zürich. Zij streden voor een geloofsrichting los van het staatsgezag en lieten zich als volwassenen wederdopen. Vanaf het begin werden aanhangers van deze wederdopers overal vervolgd als ketters. Ook Menno Simons was voortdurend op de vlucht en leidde een reizend bestaan. Doopsgezinden (Mennonieten) hebben zich in de loop der eeuwen verspreid over de hele wereld en komen met velen op Pelgrimstocht naar dit Schuilkerkje en naar het Monument, dat in 1879 ter ere van Menno Simons is opgericht in Witmarsum.